Morriña D'Abondo - A salvo

  Naquela enorme caixa rosa, de cen ventás e mil portas, pasaba algo estraño. E non era, non, o feito de que nunca houbese moscas nela como sucedía inevitablemente durante os meses estivais no resto das vivendas da veciñanza; nin nos días máis tórridos do verán, cando o aire quente circulaba polo seu interior de norte a sur, de leste a oeste, coa noite prendida no humilde barrio sen farois e as luces, imprudente imán para insectos, acesas neste fogar adormecido. Iso era, e todo o mundo o sabía, grazas ó Tom; ser peludo e gris, ollos amarelos, bigotes atados a un sorriso de lúa, entretido durante horas na arte de apresar e comer esas prosmas. O estraño era menos palpable. Menos palpable e ben distinto...

  Nisto pensa Mum; sentada nun metálico banco frío da deserta plataforma cinco, chan vermello e branco, sucio, coa mirada fixa nas pedras que danzan quedas -todo danza, inda que non todos esteamos deseñados para aprecialo- entre as travesas de madeira negra, paralelas tristeiras e choronas –as liñas paralelas sempre choran, é lóxico; inda que tampouco todos esteamos deseñados para aprecialo-, e pensa nisto, claro, por non pensar noutra cousa; cando unha voz excitada, excitada e sobreaguda, a trae de volta á estación de Encabar.

  E resultou que o lugar non estaba tan deserto. Alá ó fondo, no recuncho que ocupa a cafetaría, balbordo de voces, pratos, líquidos sorbidos, metal, xeo e cristal. Na plataforma de enfronte unha muller
toda de preto, pano brillante anoado en algures –escondedoiro seguramente dun moño, seguramente baixo, seguramente cano- armamento de bolsas de plástico coa compra, agardando visiblemente cansa a chegada doutro tren de proximidades. Ó seu carón, noutro banco, metálico, frío, unha moza loira, sorriso sereno, un libro. O xefe de estación que di que o atraso non será longo, á muller seca, sobreexcitada, da voz aguda. Logo, o tren de Mum, chegará tarde.

  Ó Tom regalárallo Raimundo, Mundo, Técnico Superior en Mecánica dos Pesadelos das Árbores, cando regresou de Alenonde arrecendendo a brisa. O mozo azul de pelo laranxa e crecho, convertido en tres anos nun home de fume, arranxara milleiros de engrenaxes, non había mal soño que se lle resistise; atesourara as pezas estragadas substituídas, e o vento viradoiro da casa rosa acabou de espallalo como á néboa. Só ficou o gato, e acabáronse as moscas.

  Entra un vello convoi, o da muller do moño cano, e saen, sombra e bolsas, da historia na que vive a contista; anque Mum non se decata, pois ela segue a enredar con misterios, gatos, moscas... nunha imposible loita contra ela mesma. E por fin o seu tren.

  Érguese; camiña; nota que a fraca nerviosa a segue, e iso esperta nela certo punto extra de intranquilidade. Elixe vagón; preme o botón verde; un chanzo raiado, para non esvarar nos días de choiva, que subir; e un home á espera, impaciente, na antesala da zona de asentos. Non agarda por ela. Un abrazo as súas costas, e risas, risas, risas, tormenta de gargalladas de luz. Que delgada estás! Non me gusta comer, nin ler, con présa- escoita.

  Mum, sentada a carón da xanela, semella mirar a paisaxe; mais chora. E ti e máis eu ficamos sen final para unha parte desta historia, a que ela construía; pois as bágoas afogan as palabras medicinais e máxicas
abrolladas da desesperación coas que se enganaba e nos entretiña, e aquilo no que non quería pensar a golpea con forza, como fan as mareas vivas desta terra precariamente contidas, a base de algas e area, polas mans miúdas e morenas dos meniños que xogan na praia a ser deuses do mar. O misterio endexamais imaxinado, apenas comezado a esbozar como mecanismo de defensa, desaparece coas últimas trabas que a moza interpuxera ó seu destino, vivir atrapada nunha agridoce e invisíbel rede de sentimentos encontrados, perdéndose quizais para sempre.

  E eu, narradora omnisciente deste anaquiño da súa vida, que lle insuflei alento para que pensara e creara pola súa conta, inda que lastrándoa coas miñas arelas e o meu medo; négoche a ti o acceso a eses pensamentos que ela tanto teme, e incluso ó rumbo da súa viaxe, deixándote perdido, descontento, insatisfeito; e négolle un final digno a esta historia. Mais mantendo a Mum a salvo... ou a nós as dúas, se cadra.

32 comentarios:

  1. Xa o dixo, no curso pasado do Club de Lectura, o noso amigo creador de zombis (Manel Loureiro):

    "hay dos clases de personas: los que tenemos gato y los que aún no lo tienen"

    Lúculo era o nome do que salía na súa historia, non si?

    Mt

    ResponderEliminar
    Respuestas
    1. Exacto, Lúculo. E ten toda a razón... os que temos gato/gata formamos unha categoría particular dentro do mundo dos humanos. Entendemos e percibimos cousas especiais :-) Vivan os gatos!
      Mª José

      Eliminar
    2. Por certo, en casa con gato non entran moscas... comprobado! ;-)
      MªJosé

      Eliminar
  2. ¡¡ Me gustó !!

    ¡Menudo giro al final!, ¡qué misterio!

    ResponderEliminar
  3. Mt, talmente como Machado con su hoy es siempre todavía. En todo caso, ¿podemos deducir que tú tienes algún gato?

    Anónimo Coincidimos, sí. Merece reelerse el relato para disfrutarlo en toda su plenitud.

    ResponderEliminar
  4. Dos gatas y un gato. ¡Más monosss! Aunque mi Kevin (que no es el macho) un poco traste.

    ResponderEliminar
    Respuestas
    1. ¿Conoces la historietilla de san Kevin, quien, astutamente, rejuveneció un ganso para conseguir más tierras para un monasterio? Un pelotazo en toda regla, vaya. ¡Gracias por el dato!

      Eliminar
  5. A verdade que coincido convosco. Paréceme un bo conto. Creo que sorprender cun final que lle dea un xiro a historia pode ser máis fácil en novelas longas ou polo menos en relatos dunha certa extensión, pero paréceme complicado facelo en narracións breves coma esta. Ademais, penso que o ámbiente anterior cheo de descricións fai que o xiro do final se intúa xa no inicio do paragrafo polo modo no que cambia a persoa, o modo de narrar...

    ResponderEliminar
    Respuestas
    1. Verónica, la pregunta es, quedan a salvo la narradora y la narrada pero, ¿qué pasa con el lector?, ¿tiene vía de salida?

      Eliminar
    2. Eu penso que si. Sería un final pechado para a narradora, pero aberto para o lector. A ver se son quen de me explicar. Nalgunhas ocasións os narradores ou máis ben neste caso os escritores, prefiren deixar o seu relato atado para evitar situacións estrañas, pero iso non impide que o lector poida ver aí múltiples posibilidades. É dicir, se nun conto cunha presentación, un nó e un desenlace pode haber moitas lecturas, cantas non poderán coller nunha obra coma esta? Iso si, a salvación non é a mesma.

      Eliminar
    3. Qué lío, ¿eh? Revisamos, tenemos el escritor, que está en casita, el narrador, que nos cuenta la historia, los personajes, que padecen (o disfrutan) las aventuras, el lector, que está fuera... pero en algunos casos, como aquí, a ese pobre lector le dan tremendo trompazo, ¡para que aprenda a no confiarse! Por eso es muy sugestivo lo que nos propone Verónica sobre el final. La historia, ya vemos, es un poco traviesa y quiere jugar con nosotros, creando una cierta desilusión, muy al estilo de Paul Auster, por citar a un autor popular.

      ¿Qué se puede decir del ritmo del relato?

      Eliminar
    4. Pois eu penso que o ritmo é bastante áxil aínda sen que na trama en si pase nada espectacularmente destacable. Quero dicir, en realidade nárrase algo moi sinxelo: o que ve unha persoa mentres espera nunha estación e o que fai cando este por fin chega. De todos os xeitos, polo medio cóntanse os pensamentos da protagonista, así como algunhas explicacións de historias do seu pasado (a chegada de Tom), o que provoca que, desde o meu punto de vista, o dinamismo sexa maior.

      Eliminar
    5. Vía de salida --- Mum es libre para crear y nosotros, los lectores,también. Son dos piezas del puzzle que encajan.

      Ritmo --- Compás de amalgama, no?

      Eliminar
    6. Mt; Vía de salida vale, admitido. Pero habremos de admitir que es un puzzle dinámico en que las piezas encajan de manera poliédrica. // Ritmo, y aún más: ¡aleación! ;)

      Verónica, ahí está, probablemente, el mérito de la historia. Aunque la anécdota es sencilla, la recreación la convierte en un momento esencial para Mum, la narradora, y, ¿por qué no?, para los lectores. Buena la elección, entonces, del tren, que es un medio que se muestra propicio para esos encuentros casuales de gran intimidad. - ¡incluso a distancia, como en este caso!

      Eliminar
    7. Eu creo, Verónica, que o da chegada de Tom forma parte dos pensamentos de Mum; que non é unha explicación do seu pasado. Coido que de Mum pouco sabemos: que se dispón a coller o tren e que é unha persoa imaxinativa preocupada por algo.

      Como moi ben sinalas arriba, en realidade o autor/a intenta vendernos aire envolto en papel de seda.

      Marta

      Eliminar
    8. Bo relato no que é a súa estrutura: comeza no interior da mente de Mum e avanza logo ata a paisaxe física do espazo ou escenario onde se atopa a propia Mum para, finalmente, abrir de novo o enfoque e situarnos ao narrador e aos espectadores na historia, coas nosas expectativas truncadas...
      Grazas, Morriña D´Abondo, pola proposta, e por situar o escenario no mundo dos trens e as estacións, que tanto dan de sí e tanto nos evocan.
      MªJosé

      Eliminar
    9. Por certo, o relato é dos que gañan cunha segunda lectura. Quédanos o escenario da muller do pano preto na cabeza e o da loira que le... e desexamos máis protagonismo destes dous personaxes. Por que non construir agora outro relato con eles?
      MªJosé

      Eliminar
    10. A muller das bolsas podería ser a protagonista de Danzai, ¿non si? Só que unha das dúas nunca colle o tren.

      Marta

      Eliminar
    11. *Dazai.

      Pero se queredes bailar por min que nin quede, eh. ;)

      Eliminar
  6. "bigotes atados a un sorriso de lúa" !

    ResponderEliminar
    Respuestas
    1. Una frase redonda, Anónimo, sí. Una descripción arriesgada que funciona muy bien. ¿Creéis que se podría decir que es un relato ambicioso?

      Eliminar
    2. Qué entendemos por ambición, ¿nos fiamos de la definición de la RAE? “Deseo ardiente de conseguir poder, riquezas, dignidades o fama”. Pues no, no creo que sea esa su finalidad; más bien un juego de entretenimiento como alguien señala más arriba. Un juego sin demasiado respeto a las reglas, por cierto.

      Eliminar
    3. De repente, al leer esa imagen aisladamente, me viene a la cabeza el gato de cheshire.

      Marta

      Eliminar
    4. Hala, qué gran idea, sí. Ese gato de Alicia que desaparecía a retazos, dejando para el final su sonrisa... No está mal como lección ¿verdad? Que quede una sonrisa tras nuestro paso... -- Un par de ideas más como esta y publicamos entre todos un libro de auto-ayuda.

      Eliminar
  7. se introduce progresivamente la nueva persona

    ResponderEliminar
    Respuestas
    1. Soñadora, así parece, la autora dosifica bien las presencias, ¿no te parece? ¡Gracias por participar!

      Eliminar
  8. Dende o meu punto de vista este conto é unha especie de matriusca formada por varios narradores e espazos ou realidades. Intento explicarme. Temos:

    - Ó Tom, Alenonde, ás sabrosas moscas, a casa rosa, ... todo ese mundo “imaxinario” (entre comiñas pois algo dela haberá nesa historia que inventa) creado por Mum.

    - A Mum, ocupando a súa cabeza en crear unha historia nun intento de non pensar en aquilo que a preocupa e, intúo, a fai dalgún xeito sofrir.

    - A estación de Encabar e todo o que nela está s suceder.

    - A unha narradora, que recoñece non poder adiviñar cara a onde poderían tirar as divagacións de Mum, pero que confesa saber cousas dela que se nega a contarnos, e que facéndoo non so protexe ó personaxe por ela creado senón tamén a ela mesma (xa con anterioridade recoñeceu ter lastrado con parte das súas arelas).

    Coido que o personaxe da muller fraca ten un importante peso dentro da historia e nos dá unha boa pista do que lle pode estar a suceder a Mum, pois ela, e sobre todo o seu reencontro co seu namorado, teñen a capacidade de romper o muro protector que a moza intentaba construír ó seu arredor.

    ResponderEliminar
  9. ¡Gran análisis, Mt! Has alcanzado una gran profundidad en ese ejercicio de buceo... Parece pertinente esa llamada que realizas sobre la Muller fraca, que bajo un aspecto casual aparece en la historia como el desencadentante de los sentimientos desbocados de Mum, esos que la autora del relato proteje tran una pantalla.

    Respecto a la narradora, se produce un interesante salto, desde el plano puramente descriptivo al terreno ético.

    Por último, no está mal recordar que encabar, al menos en castellano, significa ponerle el mango a una herramienta; lo que no está nada mal si consideramos esa función de instrumental que parece desarrollar la buena de Mum.

    ResponderEliminar
  10. Me doy cuenta al leer este relato de que no estoy diseñada para ver danzar las piedras ni llorar las traviesas...
    Hay muchas cosas que se me escapan como,por ejemplo la rubia serena que lee en la estación.
    Aquilo no que non quería pensar a golpea con forza, como fan as mareas vivas desta terra precariamente contidas, a base de algas e area, polas mans miúdas e morenas dos meniños que xogan na praia a ser deuses do mar, sólo por esto ha valido la pena leer el relato

    ResponderEliminar
  11. Creo que solo es eso, Loli, una chica rubia leyendo mientras espera la llegada de su tren. O sea, que no se te escapa nada. Je

    ResponderEliminar
    Respuestas
    1. Un solo lleno de acontecimientos, sin embargo.

      Eliminar
  12. Está claro que la rubia no está tan ajena y es consciente de que es observada.
    ¿Es por casualidad un juego de gatos y trampas?. Por lo que señala la narradora - que sabe todo sobre Mum- es algo así como una mujer sin escrúpulos, no tiene nada claro. Solo ese gato gris - asegura- que, supuestamente, no corresponde a la chica.

    Por otra parte, la mujer delgada, parece simbolizar al nexo de unión entre todos los personajes.

    ¿Una extraña relación de amor/amistad "sincera" entre la pareja que se abraza y se mofan de la joven que viaja con ellos en tren? .
    Confabulación y emboscada de una "pareja" para reírse de otra persona que creen perdida, vacía y atormentada.
    Sería una buena historia para jugar al escondite. Un relato astuto y audaz escrito desde la sabiduría; pero,.. ¿eran los niños los dioses? ¿o será el mar el dios que juega con ellos?

    Ahora sí; personalmente siempre me han gustado los gatos -hace años que no tengo-, pero si tengo que escoger lo tendría claro, los prefiero negros. O mejor, prefiero un perro.


    Besos y felicidades por el cuento, es estupendo.


    NP

    ResponderEliminar

¡Gracias por participar!